حقیقت یا تئوری توطئه؟ آیا آژانس امنیت ملی آمریکا بیت کوین را ساخته است؟
حدودا پانزده سال از خلق بیت کوین گذشته است و تئوریهای عجیب و غریبی درباره چگونگی ایجاد و ساختار آن بهوجود آمده است که در برخی موارد، عاقلانه و منطقی نیستند. این تئوریها با طرفدارانی نیز روبرو شده است که باور دارند بیت کوین اثر «مهندسی» یک گروه مخفی در کشور کمونیستی چین است و هدف احتمالی آنها تصاحب قدرت در امور مالی جهانی است. از طرفی، برخی دیگر ادعا میکنند که بیت کوین را فرازمینیها ساختهاند تا به تکامل تمدن بشری در زمین کمک کنند!
اما یک تئوری با شواهد غیر مستقیم که هنوز هم دارای اعتبار است، این است که ساتوشی ناکاموتو، خالق بیت کوین، در واقع یکی از اعضای سازمان امنیت ملی ایالات متحده بوده است. به بیانی دیگر باور بر این است که آژانس امنیت ملی آمریکا بیت کوین را ساخته است!
به هر حال، بسیاری از افراد این نظریه را بهعنوان یک ایده عجیب و نادرست رد میکنند؛ همچنین اشاره میکنند که هیچ دلیل قوی و مستندی برای اثبات این نظریه که آژانس امنیت ملی آمریکا بیت کوین را ساخته است، وجود ندارد.
مروری بر تاریخچه الگوریتم بیت کوین
توجه داشته باشید که بیت کوین توسط یک الگوریتم خاص به نام SHA-۲۵۶ ساخته شده است و دارای امنیت زیادی است. این الگوریتم برای موارد متعددی مانند: ایجاد شناسههای تراکنش، محاسبه هش بلاکها، تشکیل آدرسها و ساخت درخت مرکل به کار میرود.
به زبان ساده، این الگوریتم یک فرمول ریاضی است که دادهها را به شکل یک رشته از اعداد تصادفی با یکدیگر ترکیب میکند. این ویژگی باعث میشود که بهطور عملی، شکست یا هک کدهای بیت کوین تقریبا غیرممکن باشد.
مورد جالبتر این است که این الگوریتم در واقعیت توسط Glenn M. Lilly، یک ریاضیدان، تحت نظر سازمان امنیت ملی آمریکا یا NSA در سال ۲۰۰۱ طراحی و منتشر شد. بعدها، Lilly بهعنوان رئیس تحقیقات ریاضیات در NSA انتخاب شد.
جالب است بدانید که NSA یکی از اولین سازمانهایی بود که در یک مقاله با عنوان «چگونه پول دیجیتالی ناشناس ایجاد کنیم ارزهای دیجیتال و پول الکترونیکی ناشناس» منتشر شده در سال ۱۹۹۶، سیستمی مشابه با بیت کوین را توصیف کرد. در این مقاله، نویسندگان یک سیستم با استفاده از کلید عمومی معرفی کردند که به کاربران اجازه میدهد پرداختهای ناشناس انجام دهند، بدون اینکه هویت آنها فاش شود.
آیا ساتوشی ناکاموتو همان سازمان جاسوسی آمریکا است؟
این سوال یکی از اصولیترین تئوریهایی است که پیرامون بیت کوین مطرح شده است. البته، جامعه ماکسیمالیست بیت کوین درباره این تئوری به دو دسته تقسیم میشوند؛ دسته اول بر این باور هستند که نهادهای مختلف از جمله: NSA در پشت پرده این فناوری جاودانه ایفای نقش کردهاند (آژانس امنیت ملی آمریکا بیت کوین را ساخته است). دسته دوم نیز تصور میکنند ساتوشی یک فرد باهوش است که خود به تنهایی بیت کوین را ساخته است.
نام مستعار سازنده بیت کوین، ساتوشی ناکاموتو، به طریقی میتواند بهعنوان اشارهای به سازمان جاسوسی ایالات متحده تفسیر شود. واژه «ناکاموتو» در زبان ژاپنی به معنای «مرکزی» و «ساتوشی» به معنای «هوشمند» است. این انتخاب نامها میتواند ارتباطی با سازمانهای مخفی و اطلاعاتی داشته باشد.
هویت واقعی ساتوشی ناکاموتو هرگز فاش نشده است. همین این امر برخی را به این باور وا میدارد که او ممکن است تجربهای در زمینه آموزش اطلاعاتی داشته باشد. رائول پال، مدیرعامل سابق گلدمن ساکس و مدیرعامل Real Vision، در یک مصاحبه با Tom Bilyeu از Impact Theory تاکید کرد، سالها بر این باور بوده است که بیت کوین ممکن است نتیجه آزمایشات و تحقیقات NSA و دولت بریتانیا باشد که یک راه برای پیشبینی بحرانهای مالی در آینده ارائه میدهد.
او اظهار داشت:
من فکر نمیکنم بیت کوین اتفاقی باشد که در بحران مالی سال ۲۰۰۹ بهصورت تصادفی ظاهر شده باشد؛ حتی فکر نمیکنم که چرخههای هاوینگ بیت کوین با چنین دقت بالایی برای بیش از یک قرن تصادفی باشد.
این نظریهها بیت کوین را وارد دنیای رمزآلودی خواهند کرد که ما در ادامه مقاله در مورد آن بهطور مفصل صحبت خواهیم کرد.
درصورتیکه میخواهید اطلاعات بیشتری درمورد بیت کوین و ساتوشی ناکوموتو کسب کنید، میتوانیدمقاله به ساتوشی ناکوموتو واقعی کیست را بخوانید.
آیا آژانس امنیت ملی آمریکا بیت کوین را ساخته است؟
این سوال نیاز به بررسی دقیق دارد. جف من که یک تحلیلگر سابق در ان اس ای (NSA) بوده است، بیان میکند:
این امکان وجود دارد که NSA بیت کوین را بهعنوان یک ابزار برای جمع آوری اطلاعات در مورد دشمنان خود ایجاد کرده باشد اما هیچ مدرک قابل اثباتی برای اثبات این گفته وجود ندارد.
جف من در سال ۱۹۸۶ به عنوان یکی از کارکنان NSA در دوران جنگ سرد به این سازمان پیوست. او افزوده که در آن زمان، NSA بیش از صد نفر را در هفته بهعنوان نیروهای متخصص در زمینههای مهم مانند مهندسی، ریاضیات و علوم کامپیوتر استخدام میکرد.
یکی از ماموریتهای اصلی NSA، جمعآوری اطلاعات از طریق سیگنالها (یا ارتباطات) بوده است که این اطلاعات برای دفاع از کشور استفاده میشوند. پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به مرکز تجارت جهانی، این ماموریت به اهمیت بیشتری دست یافت.
در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است بیت کوین بهعنوان یک ابزار برای جمع آوری اطلاعات درباره نیروهای خارجی ایجاد شود؟ و آیا آژانس امنیت ملی آمریکا بیت کوین را ساخته است؟ جف من اظهار کرده است:
NSA احتمالا توانایی انجام چنین کاری را دارد!
او گفت:
با این وجود او همچنین به تردیدها و شکهای خود نیز اشاره کرد. او به خاطر آورد که در سال ۱۹۷۲ واقعه واترگیت رخ داد که باعث شد کنگره آمریکا محدودیتهایی را برای سازمانهای سه گانه ایالات متحده اعمال کند تا از جاسوسی بدون مجوز در برابر شهروندان آمریکایی جلوگیری شود. جف من بر اساس تجربیات خود در زمان کار در NSA، تردیدهای زیادی در مورد این ادعا دارم. او تاکید دارد که NSA همیشه بسیار محتاط بوده است تا منشور خود را رعایت کند و ابتکار ایجاد بیت کوین ممکن است بهعنوان یک فعالیت جاسوسی علیه شهروندان آمریکایی تلقی شود.
از نظر تاریخی، طبق تجربیات من، NSA همواره منشور خود را جدی گرفته تا فقط کارهایی انجام دهد که با خارجیها مرتبط است و به شهروندان آمریکایی آسیب نمیرساند.
او همچنین اشاره کرد که در سال ۱۹۹۶ از NSA خارج شده است و این موضوع ممکن است تغییر کند؛ بهویژه با در نظر گرفتن حملات تروریستی ۲۰۰۱ و قوانین متفاوتی که پس از آن وضع شده است.
در سال ۲۰۱۳، ادوارد اسنودن ادعا کرد که NSA اطلاعات مرتبط با ارتباطات داخلی اینترنت را بدون ضمانت مناسب جمعآوری کرده است، اما دولت ایالات متحده این ادعا را رد کرده است. تاکنون، هیچ اثبات مستندی برای این موضوع ارائه نشده است.
تکذیب ادعای ساخت بیت کوین توسط آژانس امنیت ملی آمریکا
این ادعا که آژانس امنیت ملی آمریکا بیت کوین را ساخته است کاملا بیمعنی بهنظر میآید و بسیاری از افراد فعال در جامعه بیت کوین، این ادعا را تکذیب کردهاند.
باید توجه داشت که الگوریتم SHA-۲۵۶ که در بیتکوین به کار میرود، یکی از معروفترین الگوریتمهای هش در دنیای بلاکچین و ارزهای دیجیتال است. این الگوریتم در امضای دیجیتال، احراز هویت رمز عبور و بسیاری از سیستمهای امنیتی دیگر بهکار میرود.
واقعیت این است که این الگوریتم از سال ۲۰۰۱ بهصورت عمومی منتشر شده و همه افراد قبل از ایجاد بیتکوین به آن دسترسی داشتند. تا به حال هیچکس نتوانسته است در این الگوریتم ضعفی پیدا کند یا راهی معتبر را برای شکستن آن ارائه دهد.
بعضی افراد تصور کردهاند که نام «ساتوشی ناکاموتو» ممکن است اشارهای به «هوش مرکزی» داشته باشد، اما این استدلال بهطور کامل قابل باور نیست. نام «ساتوشی ناکاموتو» یک نام ژاپنی رایج است و ارتباط دادن آن به آژانس امنیت ملی یک نظریه بی اساس است. اگر NSA یا آژانس امنیت ملی آمریکا بیت کوین را ساخته است، نامگذاری آن بهعنوان «هوش مرکزی» بهنظر میآید انتخابی غیرمنطقی باشد.
برخی افراد دیگر بر این باورند که نخستین توضیحی که به مفهوم بیتکوین پرداخت، در واقع چیزی بیشتر از ترکیب هوشمندانه با الگوریتمهای رمزنگاری سنتی بوده است؛ یک شخص یا یک سازمان مرکزی دولتی آن را ایجاد نکرده است.
در نظر داشته باشید که چون هویت ناکاموتو تا به حال مخفی مانده، اعتقاد به این موضوع که او باید اسناد آموزشی یا اطلاعات خاصی داشته باشد، هر چه بیشتر بررسی شود، ضعیفتر میشود.
بهعلاوه، این موضوع که افراد بهراحتی میتوانند در فضای آنلاین ناشناس بمانند، به وضوح تاثیرگذار است. بسیاری از افراد تجربیات مشابهی در ارتباط با دیگران در اینترنت داشتهاند، بدون اینکه از نزدیک دیداری داشته باشند یا با یکدیگر تلفنی صحبت کنند. این موضوع نشان میدهد که ترس از آشفتگی در فضای مجازی به میزان زیادی رایج است.
بهطور کلی، تصور اینکه آژانس امنیت ملی آمریکا بیت کوین را ساخته است، بهعنوان یک نظریه بدون اساس تاریخی و منطقی در نظر گرفته میشود.
یک تحلیلگر سابق آژانس امنیت ملی آمریکا میگوید: «به عقیدۀ من این سازمان قطعاً توانایی انجام چنین کاری را دارد».
این مقاله را فلیکس انجی نوشته است و در تاریخ 15 آگوست 2023 با عنوان «?Did the NSA create Bitcoin» در وبسایت کوینتلگراف منتشر شده است. وبسایت ایرانبروکر ترجمۀ آن را برای اولین بار و بهصورت کامل ارائه میدهد.
بیش از 15 سال از پیدایش بیتکوین میگذرد و در این مدت، شمار زیادی تئوری توطئه در مورد نحوه و منشأ پیدایش این رمزارز مطرح شده است.
برخی معتقدند که بیتکوین به دست «گروهی از مهندسانِ» حزب کمونیست چین ساخته شده تا گویا بر جهان تسلط بیابند.
اما تئوری دیگری بههمراه قرائنی در تأییدش وجود دارد که در طول این سالها به قوت خود باقی مانده است. این تئوری پای یکی از سرّیترین سازمانهای اطلاعاتی آمریکا (NSA) را به میان میکشد. برخی دیگر هم ادعا میکنند که بیتکوین کار بیگانگان خیرخواهی است که قصد دارند با آن به تکامل بشر کمک کنند.
گروه کوچکی از بیتکوینرها هم هستند که معتقدند ساتوشی ناکاموتو ـ خالق بیتکوین ـ همان آژانس امنیت ملی آمریکاست در لباس مبدل.
البته بسیاری این ایده را مضحک میدانند و میگویند که دلیل محکمی در تأییدش وجود ندارد.
اما خب این نظریه از کجا آب میخورد؟ تنها کافی است نگاهی به کُد منبع بیتکوین بیندازید.
سرچشمه در کُد نهفته
امنیت بالای بیتکوین بهخاطر استفاده از الگوریتم SHA-256 است که در همهچیز، از استخراج آیدی تراکنش گرفته تا هشهای بلاک و آدرسها و درخت مرکل، کاربرد دارد.
به زبان ساده، این یک الگوریتم یک فرمول ریاضی است، که دادهها را به زنجیرهای از متون بهظاهر تصادفی و نامفهوم تبدیل میکند، و به همین دلیل است که کرککردن بیتکوین ناممکن است.
ازقضا، این الگوریتم ساختۀ مستقیم ریاضیدانی است به نام گلن ام.لیلی (Glenn M. Lilly) که تحت مدیریت آژانس امنیت ملی آمریکا آن را را ساخت و نهایتاً در سال 2001 منتشرش کرد. لیلی بعدها به ریاست تحقیقاتِ ریاضی سازمان NSA منصوب شد.
علاوه بر این، آژانس امنیت ملی آمریکا جز اولین سازمانهایی بود که سیستمی شبیه به بیتکوین معرفی کرد؛ در مقالهای در سال 1996 با عنوانِ چگونه سکه ضرب کنیم: رمزنگاریِ پول الکترونیکِ ناشناس.
نویسندگان مقالۀ مذکور سیستمی را پیشنهاد میکنند که با استفاده از کلید عمومی رمزنگاری به کاربران اجازه میدهد تا بدون فاششدن هویت خود پرداختهای ناشناس انجام دهند.
آیا ساتوشی ناکاموتو اسم رمزِ سازمان سیا است؟
البته، برخی دیگر از بیتکوینرها هم هستند که تصور نمیکنند که بیتکوین اختراع NSA باشد، بلکه معتقدند ساختۀ سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا یا همان سیا (CIA) است.
ممکن است نام مستعار خالق بیتکوین، یعنی ساتوشی ناکاموتو، اشارهای باشد به سازمان جاسوسی ایالات متحده. ساتوشی در زبان ژاپنی تاحدودی بهمعنای «مرکزی» است و ساتوشی هم یعنی «اطلاعات».
حالا که حرف ساتوشی به میان آمد، هویت او هرگز فاش نشد و این باعث شد برخی تصور کنند که او احتمالاً آموزش اطلاعات و استخباری دیده است.
رائول پال، مدیرعامل سابق گلدمنساکس (Goldman Sachs) و مدیرعامل رییلویژن (Real Vision)، در مصاحبه با تام بیلیو (Tom Bilyeu) در برنامۀ تئوری تأثیر (Impact Theory)، فاش کرد که بیتکوین احتمالاً نتیجۀ آزمایشهای آژانس امنیت ملی آمریکا و دولت انگلستان برای یافتن راهی در نجات از بحرانهای مالی آتی است.
«گمان نمیکنم که بیتکوین تصادفی از دل بحران مالی پدیدار شده باشد. گمان نمیکنم که چرخۀ نصفشدن و ارتباط همۀ اینها با هم تصادفی باشد».
«بالاخره دارند این را میگویند… اما این بیتکوین نیست و هرگز هم نبود. (به یاد داشته باشید که افرادی مثل او همان افرادی هستند که سالهاست دارند بیتکوین و اتریوم را در بوغ و کرنا جار میزنند. حالا چرا میآیند و اعتراف میکنند که خیلی قبل از این از موضوع باخبر بودهاند؟»
خب، بالاخره NSA خالق بیتکوین است؟
جف مَن (Jeff Man)، رمزنگار سابق NSA به مجله میگوید که احتمال دارد که NSA بیتکوین را بهمنظور کسب اطلاعات از دشمنانش درست کرده باشد، اما ماجرا درکل مشکوک است.
مَن در سال 1986، در اواخر دورۀ جنگ سردی که میان ایالات متحدۀ آمریکا و اتحاد جماهیر شوری درگرفته بود، به آژانس امنیت ملی آمریکا پیوست. او میگوید که NSA در آن زمان هفتهای 100 نفر را استخدام میکرد تا در مهارتهای حیاتیای مانند مهندسی، ریاضیات و علوم کامپیوتری به کار گیرد.
یکی از مأموریتها اصلی NSA جمعآوریِ سیگنالها یا مخابرات لازم برای دفاع از کشور بود. در پی وقوع حملات تروریستی مرکز تجارت جهانی در 11 سپتامبر 2001، این مأموریت حیاتیتر هم شد.
مَن در پاسخ به این سؤال که آیا ممکن است بیتکوین بهمنظور کسب اطلاعات از عوامل و قدرتهای خارجی ایجاد شده باشد، پاسخ داد که آژانس امنیت ملی آمریکا مطمئناً منابع لازم برای انجام چنین کاری را در اختیار داشت.
مَن میگوید: «کاملاً احتمالش وجود دارد و قطعاً چنین چیزی ممکن است».
«بعید نیست که تلاش همهجانبهای برای ساختن چنین چیزی در کار بوده باشد».
با این حال، مان براساس تجربۀ کاریاش در آژانس، تردیدهایی اساسی در اینباره دارد. او خاطرنشان میکند که یکی از پیامدهای رسوایی واترگیت در سال 1972 این بود که سازمانهای سهحرفی آمریکا (CIA, FBI NSA,) زیر ذرهبین کنگره قرار گرفتند؛ زیرا مشخص شد که این سازمانها بدون مجوز قانونی در کار شهروندان آمریکایی تجسس کرده بودند.
«جاسوسی! مقر اصلی آژانس امنیت ملی آمریکا که به «شهر سرّی» معروف است، 2.6 میلیون فوت مربع وسعت دارد! این سازمان از تکنولوژی پیشرفته، تحلیلگران درجهیک و یک کتابخانۀ اطلاعاتی بزرگ برخوردار است. از قلعۀ علم و نوآوریاش دیگر چیزی نمیگویم!»
توییت رابرت مورتون
مَن، دستکم طبق تجربۀ خودش، معتقد است که آژانس از آن زمان بسیار مراقب بوده که منشور خود را نقض نکند و ساختن بیتکوین میتواند نوعی تجسس از شهروندان تعبیر شود.
«طبق تجربۀ من و از لحاظ تاریخی، NSA متعهد است که به منشور خود پایبند باشد و طبق آن، باید فعالیتهای خود را تنها روی اتباع خارجی متمرکز کند، و نه شهروندان آمریکایی».
«اثبات یا رد اینکه ممکن است چه کسانی مورد هدف یا هدف احتمالی قرار گرفته باشند دشوار است. نمیتوان باقطعیت گفت که “ما از این توانایی اصلاً استفاده نکردیم و هیچیک از شهروندان آمریکایی را هدف قرار ندادیم”. به صحت این ادعا تردید دارم».
با این حال، مان اشاره میکند که در سال 1996 از آژانس بیرون آمده و تصدیق میکند که پس از حملات تروریستی 11 سپتامبر و به تبع آن تصویب قانون میهنپرستی (Patriot Act)، ممکن است رویۀ پیشین آژانس تغییر کرده باشد.
ادوارد اسنودن در افشاگریهای خود در سال 2013 مدعی شد که آژانس امنیت ملی آمریکا دادههای اینترنت داخلی را بدون مجوز جمعآوری کرده؛ البته دولت این ادعا را رد کرده است.
نه، کلّ این داستان احمقانه است
کاربرد SHA-256 تنها به بیتکوین خلاصه نمیشود و علاوه بر آن، به عنوان یک الگوریتم رایج هش در زمینههای گوناگونی، از امضای دیجیتال گرفته تا احراز هویت، به کار میرود. این الگوریتم توانسته بهخاطر سطح امنیتی بالایی که دارد، محبوب و پرکاربرد شود.
این واقعیت که الگوریتم SHA-256 در سال 2001 عمومی شده به این معناست که سالها قبل از ابداع بیتکوین، در دسترس همگان قرار داشته است. هیچکس تا به حال نتوانسته حفرهای امنیتی در آن شناسایی کند یا روش معتبری برای کرککردنش ارائه دهد.
آنها همچنین الگوریتم SHA256 را تحت یک لیسانس استاندارد آزاد (بدون کپیرایت) ثبت اختراع کردند.
توییت آلکس والتز
ملیسا تولنتینو (Mellisa Tolentino) از سیلیکون انگل (Silicon Angle) در نقد این نظریه که شاید «ساتوشی ناکاماتو» اشارهای مخفی به سازمان «اطلاعات مرکزی» باشد» مینویسد که این استدلال «چندان موجه به نظر نمیرسد». ساتوشی ناکاموتو یک نام نسبتاً متداول ژاپنی است و آژانسهای اطلاعاتی علاقهای ندارند با گنجاندن پیامی مخفی نظرها را به خود جلب کنند و بگویند که پای ما در میان است.
«واقعاً تصور میکنید که NSA میآید و چنین نام تابلویی روی خالق “پروژۀ سرّی” خود میگذارد؟ اگر NSA پشت بیتکوین باشد، در اینصورت انتخاب نامی بهمعنای “اطلاعات مرکزی” حرکت چندان هوشمندانهای نخواهد بود».
برخی دیگر نیز استدلال کردهاند که نخستین نرمافزار راستیآزماییِ بیتکوین بیشتر چیزی شبیه به یک «سرهمبندی هوشمندانه» از الگوریتمهای رمزنگاری قدیمی بود، و این قاعدتاً بعید است که محصول یک غول اطلاعاتی سازمانیافته باشد.
و نیز این تصور که ساتوشی ناکاماتو باید در حوزۀ اطلاعات آموزش دیده باشد، آنهم به این خاطر که توانسته طی سالهای متمادی هویت خود را همچنان مخفی نگاه دارد، با نگاهی دقیقتر فرومیریزد.
ایان دیمارتینو در سرمقالهای در کوینتلگراف نوشت: «نظریۀ مذکور این واقعیت را نادیده میگیرد که هزاران (اگر نگوییم میلیونها) نفر هستند که هر روز آنلاین میشوند و هویتشان هم ناشناس باقی میماند».
«من دوستان اینترنتیای داشتهام که سالها در بوردهای چت یا جاهای دیگر با آنها گفتگو میکردم، بدون اینکه ملاقاتشان کنم یا تلفنی با آنها صحبت کنم. گمان میکنم که دیگرانی هم که این مطلب را میخوانند تجارب مشابهی داشته باشند. بعید میدانم همۀ آنها مأموران سیا باشند!».
آیا اصلاً میتوانیم مطمئن شویم که بیتکوین کار NSA است؟
مَن میگوید: «بعید به نظر میرسد که بتوانیم بهطور قطع بفهمیم که NSA در پیدایش بیتکوین نقشی داشته یا نه؛ دستکم تا وقتی که زندهایم».
«یقیناً مادامی که جواب این سؤال اهمیت داشته باشد، نمیتوانید به جوابی قطعی برسید».
او به اظهاراتش میافزاید: «اگر بیتکوین واقعاً تلهای برای جمعآوری اطلاعات کاربران باشد و همچنان هم دارد اطلاعات و نتایج ارائه میدهد، در اینصورت شما هرگز نمیتوانید به جواب قطعی برسید».
«هر بار که شخصی جدای از شوخی مرا “مأمور مخفی” مخفی صدا میزند، به او یادآوری میکنم که بیتکوین که تحت رمزنگاری NSA اجرا شده و “ساتوشی ناکاموتو” هم به معنی “اطلاعات مرکزی” است».
توییت جیسون لاوری