سود باز (Open Interest) در بازار مالی چیست؟ شاخص Open Interest چگونه به تشخیص روند قیمت کمک می‌کند؟

درک مفهوم سود باز (Open Interest) یکی از بهترین راه‌هایی است که به شما کمک می‌کند تا نحوه رفتار، عملکرد و پیش‌بینی تغییرات در بازار و تحلیل رفتار معامله‌گران را به خوبی درک کنید.

سود باز (Open Interest) مفهومی کلیدی در بازارهای مالی است که برخی از معامله‌گران حرفه‌ای به شدت به آن باور دارند. این مفهوم برای تحلیل رفتار بازار، پیش‌بینی تغییرات قیمت‌ها و بهبود تصمیم‌گیری‌های مالی بسیار اهمیت دارد. اگر می‌خواهید به‌عنوان یک معامله‌گر حرفه‌ای در بازارهای مالی موفق باشید یا به‌عنوان یک سرمایه‌گذار هوشمند تصمیم‌گیری کنید، Open Interest یکی از چندین اصولی است که باید به آن مسلط باشید؛ پس در این مقاله از ایران بروکر همراه ما باشید تا به بررسی این موضوع بپردازیم.

نکات کلیدی

1. سود باز یا اپن اینترست به تعداد کل قراردادهای مشتقه معوق اشاره دارد که شامل اختیار معامله یا قراردادهای آتی می‌شوند و هنوز تسویه نشده‌اند.
2. Open Interest عمدتا با بازارهای آتی و اختیار معامله مرتبط است. افزایش Open Interest نمایانگر ورود سرمایه جدید یا اضافی به بازار است؛ در حالی‌که کاهش آن نشان‌دهنده خروج سرمایه از بازار است.
3. نکته مهمی که برای درک بهتر Open Interest، باید در نظر داشت این است که معامله‌گران ممکن است موقعیت‌های خرید و فروش را باز و بسته کنند. این اطلاعات می‌تواند به سرمایه‌گذاران و معامله‌گران کمک کند تا روند جریان سرمایه در بازار و تصمیم‌گیری‌های خود را بهبود بخشند.

سود باز (Open Interest) چیست؟

سود باز (Open Interest) یک شاخص مهم در بازارهای مالی و بورس است که به تعداد کل قراردادهای معوق برای یک دارایی خاص (از قراردادهای اختیار گرفته تا قراردادهای آتی برای کالاها یا ارزها) اشاره دارد. Open Interest معمولا به‌صورت تعداد قراردادهای آتی نشان داده می‌شود و محاسبه آن وابسته به موقعیت فروش یا خرید نیست.

حالت مهم Open Interest این است که اگر یک قرارداد خریداری شود، به معنای این است که در مقابل یک قرارداد فروخته خواهد شد و مقدار سود باز برای آن دارایی افزایش می‌یابد. وقتی که قراردادها تسویه و تکمیل می‌شوند، مقدار سود باز برای آن دارایی صفر خواهد شد.

سود باز (Open Interest)، دید بهتری را نسبت به تجزیه و تحلیل نقدینگی و حجم معاملات از بازار ارائه می‌دهد. با بررسی Open Interest، می‌توانید مشاهد کنید که چه تعداد قرارداد و چگونه به یک دارایی خاص تخصیص یافته است که این نشان می‌دهد چه میزان معاملات در بازار روی آن دارایی انجام شده است.

همچنین شاخص سود باز (OI) می‌تواند نشان‌دهنده جریان پول به سمت یک دارایی باشد. اگر اپن اینترست برای یک دارایی افزایش یابد، نشان‌دهنده این است، تعداد افرادی که به خرید و فروش آن دارایی علاقه‌مند هستند، افزایش یافته است و به نوعی نقدینگی در آن دارایی افزایش پیدا کرده است.

اپن اینترست با ردیابی تعداد قراردادهای معوق برای هر دارایی به ما این امکان را می‌دهد که تحلیلی دقیق‌تر از بازارهای مالی داشته باشیم؛ همچنین درک کنیم چگونه عوامل مختلف تاثیرگذار بر روند معاملات در بازار، عمل می‌کنند.

درک عمیق سود باز (Open Interest) با با ذکر مثال

سود باز (Open Interest) اغلب با بازارهای آتی و اختیار معامله مرتبط است، جایی که تعداد قراردادهای باز روزانه، تغییر می‌کنند. به بیانی ساده‌تر، اپن اینترست تعداد قراردادهای آتی است که توسط معامله‌گران در موقعیت‌های فعال نگه‌داری می‌شود. این موقعیت‌ها ایجاده شده‌اند اما هنوز بسته، منقضی یا اعمال نشده‌اند.

زمانی‌که خریداران (یا دارندگان) و فروشندگان قراردادها، موقعیت‌های بیشتری را نسبت به آن روز باز می‌کنند، Open Interest کاهش می‌یابد. از طرفی، وقتی سرمایه‌گذاران و معامله‌گران موقعیت‌های خرید جدید بیشتری باز می‌کنند یا فروشندگان، موقعیت‌های فروش جدید را به میزانی بیشتر از تعداد قراردادهایی که در آن روز بسته شده‌اند، باز می‌کنند، سود باز (OI) افزایش می‌یابد.

فرض کنید که سود باز اختیار خرید ABC صفر باشد. روز بعد یک معامله‌گر، ۱۰ قرارداد اختیار معامله ABC را به‌عنوان یک موقعیت جدید خریداری می‌کند. سود باز (Open Interest) برای این اختیار خرید خاص اکنون ۱۰ است. روز بعد، پنج قرارداد ABC بسته شده و ۱۰ قرارداد باز خواهد شد، به این معنی است که سود باز ۵ تا ۱۵ واحد افزایش یافته است.

نمونه دنیای واقعی سود باز

در زیر، یک جدول از فعالیت‌های معاملاتی در قرارداد اختیار معامله برای پنج معامله‌گر، به نام‌های A ،B ،C ،D ،E آورده شده است. سود باز پس از هر روز محاسبه خواهد شد. نکته اساسی برای درک نحوه عملکرد این معاملات این است که آیا معامله‌گران برای باز کردن یا بستن موقعیت‌ها، خرید یا فروش انجام می‌دهند یا خیر.

• در تاریخ ۱ ژانویه، معامله‌گر A یک قرارداد را از معامله‌گر B خریداری می‌کند و سود باز را افزایش می‌دهد.
• در تاریخ ۲ ژانویه، معامله‌گر C پنج قرارداد را از D خریداری می‌کند که OI را به ۶ افزایش می‌دهد.
• در تاریخ ۳ ژانویه، معامله‌گر A یک قرار داد را به D می‌فروشد تا یک پوزیشن را ببندد و Open Interest را یک واحد کاهش دهد.
• در تاریخ ۴ ژانویه، معامله‌گر E پنج قرار داد را از C خریداری می‌کند که پنج قرارداد خریداری شده از D به موقعیت‌های بسته فروخته می‌شود.

این جدول نمایانگر فعالیت‌های معاملاتی معامله‌گران در بازار اختیار معامله است که می‌تواند در درک چگونگی عملکرد آن‌ها مفید باشد. این اطلاعات می‌توانند به معامله‌گران کمک کنند تا تصمیم‌گیری‌های بهتری در مورد معاملات خود بگیرند و اثرات آن را بر سود و زیان بازار مشاهده کنند.

سود باز (Open Interest) در مقابل حجم معاملات

Open Interest و حجم معاملات دو مفهوم مهم در بازار مالی هستند که درک این دو نکته به معامله‌گران و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند. این دو عامل به‌صورت مجزا، اطلاعات مفیدی را ارائه می‌دهند و با اهداف و کاربردهای مختلفی مرتبط هستند:

1. سود باز (Open Interest):
   • Open Interest به تعداد کل قراردادهای معوق برای یک دارایی مشتقه اشاره دارد.
   • Open Interest به ما اطلاعاتی را در مورد علاقه و تعهد معامله‌گران به یک دارایی مشتقه می‌دهد.
   • افزایش Open Interest نمایانگر ورود سرمایه جدید به بازار و افزایش علاقه به دارایی مشتقه است.
2. حجم معاملات:
   • حجم معاملات نمایانگر تعداد کل معاملات انجام شده برای یک دارایی مشتقه در یک بازه زمانی خاص است.
   • این عدد نشان‌دهنده فعالیت کلی معامله‌گران در بازار و تعداد معاملات انجام شده در یک زمان خاص است.
   • حجم معاملات به ما اطلاعاتی در مورد عرضه و تقاضا در بازار و میزان معاملات روزانه ارائه می‌دهد.

تفاوت مهم بین این دو عامل در این است که سود باز (Open Interest)، تعداد قراردادهای معوق را برای یک دارایی مشتقه نشان می‌دهد که هنوز تسویه نشده و باز است. در حالی‌که حجم معاملات، تعداد کل معاملاتی است که در یک زمان مشخص انجام شده است، بدون توجه به این‌که آیا قراردادها هنوز باز یا بسته شده‌اند.

هر دو این این مفهوم به معامله‌گران کمک می‌کنند تا بازار را بهتر درک کنند. Open Interest نشان‌دهنده تعهدات معامله‌گران به طرف‌های مختلف بازار است؛ در حالی‌که حجم معاملات نشان‌دهنده فعالیت جاری در بازار و میزان معاملات روزانه است. این دو عامل را می‌توان به‌صورت مشترک در تحلیل و پیش‌بینی رفتار بازار بهره‌برد.

چرا اپن اینترست اهمیت دارد؟

سود باز (Open Interest) در بازار مالی به دلایلی که در زیر ذکر کرده‌ایم، اهمیت دارد:

1. تعهد معامله‌گران: Open Interest نشان‌دهنده تعداد قراردادهای معوق برای یک دارایی مشتقه است که هنوز تسویه نشده و باز هستند که نشان می‌دهد، چندین معامله‌گر به طرف‌های مختلف بازار تعهد دارند. این اطلاعات برای تحلیل تعهدات معامله‌گران و مدیریت ریسک در بازار بسیار مفید است.
2. نقش در تصمیم‌گیری: سرمایه‌گذاران و معامله‌گران می‌توانند سود باز را به‌عنوان یک نمایه برای تصمیم‌گیری‌های مالی استفاده کنند. افزایش Open Interest نمایانگر افزایش علاقه به دارایی مشتقه است که ممکن است به نمایش گذاشتن موقعیت‌های لانگ (خرید) یا شورت (فروش) دارایی منجر شود. از این اطلاعات می‌توان برای تحلیل و پیش‌بینی رفتار بازار و تغییرات قیمت‌ها استفاده کرد.
3. پیش‌بینی تغییرات در بازار: سود باز (Open Interest) برای معامله‌گران پیش‌بینی تغییرات در رفتار بازار و معاملات را میسر می‌کند.

به‌طور کلی، Open Interest به‌عنوان یک شاخص برای درک تعهدات معامله‌گران، تغییرات در علاقه به دارایی‌های مشتقه و پیش‌بینی تغییرات در بازار مالی بسیار اهمیت دارد. این اطلاعات به معامله‌گران کمک می‌کند تا تصمیم‌گیری‌های بهتری را انجام دهند و ریسک‌های مالی را بهبود ببخشند.

اپن اینترست در معاملات فیوچرز و اپشن

سود باز (Open Interest) در معاملات فیوچرز و آپشن نیز اهمیت خود را دارد ولی باید توجه داشت که در معاملات فیوچرز و آپشن، مفهوم Open Interest تفاوت‌هایی با معاملات سهام معمولی دارد.

در ادامه به تفاوت آن‌ها خواهیم پرداخت:

1. فیوچرز (Futures)
   • در معاملات فیوچرز، سود باز (Open Interest) نشان‌دهنده تعداد کل قراردادهای فیوچرز برای یک دارایی مشتقه خاص است.
   • این قراردادها معمولا برای تسویه در آینده تعریف می‌شوند و تعداد قراردادهایی که هنوز تسویه نشده‌اند، به‌عنوان Open Interest در نظر گرفته خواهد شد.
   • افزایش Open Interest در قراردادهای فیوچرز، ممکن است نشان‌دهنده افزایش علاقه به خرید یا فروش دارایی مشتقه در آینده باشد.
2. آپشن (Options)
   • در معاملات آپشن، سود باز (Open Interest) به تعداد کل قراردادهای آپشن می‌پردازد اما با یک تفاوت مهم؛ معاملات آپشن به دو دسته تقسیم می‌شوند: Call Options و Put Options.
   • برای هر Call Option، اپن اینترست نشان‌دهنده تعداد قراردادهای آپشنی است که برای خرید دارایی مشتقه در آینده مشخص شده‌اند.
   • برای هر Put Option، شاخص OI نشان‌دهنده تعداد قراردادهای آپشنی است که برای فروش دارایی مشتقه در آینده مشخص شده‌اند.
   • افزایش سود باز در یک Call Option ممکن است نشان‌دهنده افزایش علاقه به خرید دارایی مشتقه باشد؛ در حالی‌که افزایش Open Interest در یک Put Option ممکن است نشان‌دهنده افزایش علاقه به فروش دارایی مشتقه باشد.

تعداد سود باز در معاملات فیوچرز و آپشن ممکن است به معامله‌گران کمک کند تا تصمیم‌گیری‌های بهتری را در مورد تعهدات و معاملات خود انجام دهند.

آنچه در نوشته سود باز (Open Interest) مطالعه کردیم:

سود باز (Open Interest) به تعداد کل قراردادهای مشتقه اشاره دارد که هنوز تسویه، بسته یا منقضی نشده‌اند. این مفهوم به‌خصوص در بازار قراردادهای آپشن و بازار آتی (فیوچرز) مورد استفاده قرار می‌گیرد و نشان‌دهنده تعداد کل قراردادهای مشتقه است که هنوز تصمیم به تسویه آن‌ها گرفته نشده است.

باید این نکته را مدنظر داشته باشید که سود باز، برابر با تعداد کل قراردادهای باز (نه جمع کل تمام معاملاتی که بین خریداران و فروشندگان صورت گرفته ) است. این مفهوم به تحلیل و پیش‌بینی رفتار بازار کمک می‌کند و به معامله‌گران اطلاعات مفیدی ارائه می‌دهد؛ بنابراین، در تحلیل دقیق‌تر عملکرد بازار و اندازه سود معامله‌گران اهمیت دارد.

سوالات متداول «سود باز یا (Open Interest)»