صرافی های ارز دیجیتال پول شما را کجا نگهداری می کنند؟
صرافی های ارز دیجیتال یک پلتفرم برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال هستند. این صرافی‌ها به شما کمک می‌کنند که یک ارز سنتی را به کریپتو تبدیل یا ارزهای دیجیتال دیگر را با یکدیگر معامله کنید.
البته در میان این حجم عظیم صرافی‌های مختلف، برخی صرافی‌ها خدمات تخصصی‌تری برای حفاظت از سرمایه‌های کاربران به کار می‌گیرند تا سطح امنیت دارایی‌های دیجیتال را به حداکثر برسانند. ساده بگوییم، اصلی‌ترین کار صرافی‌ها نگهداری دارایی‌های دیجیتال شماست اما این دارایی‌ها را کجا نگه می‌دارند و از چه روشی برای حفظ امنیت دارایی‌های دیجیتال شما استفاده می‌کنند؟
ما در این مقاله از ایران بروکر قصد داریم به این سوال جواب دهیم و ساز و کار صرافی های ارزهای دیجیتال را بررسی کنیم.
صرافی های ارز دیجیتال پول شما را کجا نگه می‌دارند؟
زمانی که مبلغی را به یک صرافی برای خرید یک ارز دیجیتال واریز می‌کنید، پول در یک حساب مشترک مخصوص آن ارز دیجیتال قرار می‌گیرد. برای مثال، تصور کنید بیت کوین را در صرافی کوین بیس با مبلغ ۱۰ هزار دلار خریده‌اید. این مبلغ به بیت کوین تبدیل شده و در یک حساب ترکیبی (Commingled Accounts) مخصوص بیت کوین سپرده‌گذاری می‌شود.
در این مرحله، شما در واقع یک سند بدهی (IOU) از صرافی نزد خودتان دارید و دارایی‌هایی که سرمایه‌گذاری کرده‌اید دیگر مستقیما مال شما نیست. به طور کلی، صرافی‌ها پول شما را در حساب‌های ترکیبی و کیف پول‌های سرد یا گرم نگهداری می‌کنند که در ادامه هر یک از آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
حساب‌های ترکیبی در صرافی‌های ارز دیجیتال
همانطور که گفتیم، صرافی‌ها پول شما را در حساب‌های ترکیبی برای هر ارز دیجیتال نگهداری می‌کنند. اما این حساب‌های ترکیبی کمی چالش برانگیز هستند زیرا در این صورت، کاربران کیف پول شخصی برای نگهداری پول خود ندارند. بهتر است بگوییم آن‌ها به جای داشتن کیف پول شخصی، یک موجودی حساب در بورس دارند.
این صندوق یا حساب‌های ترکیبی توسط صرافی مدیریت می‌شوند و به کاربران این امکان را می‌دهند تا در پلتفرم ترید انجام دهند. البته بخش ناراحت‌کننده داستان اینجاست که در صورت نقض امنیتی یا ورشکستگی صرافی، هیچ تضمینی برای بازپس‌گیری دارایی اصلی کاربران و بازیابی ارز دیجیتال وجود ندارد.
صادقانه بگوییم این حساب‌های ترکیبی، مالکیتی به کاربر نمی‌دهند و به همین علت ممکن است در صورت بروز هرگونه اتفاق، خطرات جبران ناپذیری برای کاربر ایجاد کند. البته ناگفته نماند که ساز و کار و زیرساخت صرافی‌ها روی هوا بنا نشده است و آن‌ها این حساب‌های مشترک و ترکیبی را با سطح امنیت بالا نگهداری می‌کنند. هرچند این واقعیت را نمی‌توان انکار کرد که این سبک نگهداری ۱۰۰ درصد امن نیست.
کیف پول‌های گرم (Hot Wallets) صرافی‌های ارز دیجیتال
کیف پول‌های گرم نوعی کیف پول رمز ارز است که به صورت آنلاین کار می‌کند و به اینترنت متصل هستند. این کیف پول‌ها برای تامین نقدینگی کاربرانی است که می‌خواهند با سرعت بیشتری نقل و انتقالات را به خارج و داخل پلتفرم صرافی انجام دهند، زیرا تراکنش‌ها در کیف پول‌های گرم با سرعت بیشتری انجام می‌شود. با این حال، از آنجایی که کیف پول‌های داغ آنلاین هستند و اتصال به اینترنت دارند، بیشتر از کیف پول‌های سرد در معرض خطر هک قرار می‌گیرند. برخی صرافی‌ها به شما این امکان را می‌دهند که دارایی‌های خود را در کیف پول گرم نگهداری کنید.
کیف پول سرد (Cold Wallets) صرافی‌های ارز دیجیتال
کیف پول‌های سرد دارایی‌های دیجیتال را به صورت آفلاین ذخیره می‌کنند و هیچ اتصالی به اینترنت ندارند، در نتیجه در مقابل تهدیدات هک و خطرات اینترنتی در امان هستند. صرافی‌ها از کیف پول‌های سرد برای ذخیره حجم زیادی از پول کاربران استفاده می‌کنند و بیش از هر چیزی برای نگهداری دارایی‌هایی که کاربر به صورت روزانه با آن‌ها کار نمی‌کند، مناسب است. در یک جمله، کیف پول‌های سرد برای ذخیره‌سازی طولانی مدت پول بسیار کاربردی هستند اما برای تراکنش‌های روزانه پیشنهاد نمی‌شوند. علاوه بر اینکه کاربر می‌تواند با خرید کیف پول سرد، دارایی خود را به این نوع کیف پول منتقل کند، بعضی از صرافی‌ها نیز دارایی‌های کاربران را در کیف پول سرد نگهداری می‌کنند.
ریسک‌ها و خطرات نگهداری پول در حساب‌های ترکیبی
به طور کلی حساب‌های ترکیبی با نگهداری وجوه تمام کاربران در یک حساب مشترک کمی حس شک، شبهه و نگرانی را در دل کاربر ایجاد می‌کنند و این حس کاملا درست است. در ادامه به چند مورد از ریسک‌ها و خطرات نگهداری پول در حساب‌های ترکیبی در صرافی‌ها اشاره می‌کنیم.
۱- خطرات امنیتی
- حساب‌های ترکیبی، کاربران را در معرض خطرات امنیتی قرار می‌دهند، زیرا یک حساب بزرگ، وجوه چندین کاربر را نگه می‌دارد.
- هکرها در صورت نقص امنیتی می‌توانند به این مجموعه متمرکز از وجوه دسترسی پیدا کنند که منجر به ضررهای قابل توجهی برای کاربران می‌شود.
۲- ریسک ورشکستگی
- اگر صرافی با ورشکستگی مالی مواجه شود یا از کار بیفتد، پول‌های کاربران در حساب‌های ترکیبی در خطر جدی قرار می‌گیرد.
- هیچ سازمان قانونی یا ساز و کار بیمه‌ای برای حفظ امنیت وجوه کاربران در صرافی وجود ندارد. در نتیجه کاربران برای بازیابی موجودی ارز اصلی یا ارز دیجیتال خود با مشکل مواجه می‌شوند. البته تلاش‌هایی در این زمینه در حال انجام است و امیدواریم که در آینده صرافی‌ها دارایی‌های دیجیتال را بیمه کنند.
۳- عدم مالکیت فردی
- کاربران به‌جای مالکیت مستقیم ارز دیجیتال یا ارز فیاتی که سپرده‌گذاری کرده‌اند، صرفا یک IOU از صرافی دارند.
- فقدان مالکیت فردی، تمایز و بازیابی دارایی‌های خاص را غیر ممکن می‌کند، به این صورت که یک کاربر باید برای همیشه با پول‌هایش خداحافظی کند.
۴- ریسک‌های عملیاتی
- ریسک‌های عملیاتی ناشی از اتکا به سیستم‌ها و شیوه‌های داخلی بورس برای مدیریت حساب‌های ترکیبی است.
- خرابی سیستم، خطا یا سوء مدیریت در صرافی می‌تواند روی دسترسی کاربران به وجوه خود تأثیر بگذارد.
۵- عدم قطعیت نظارتی
- محیط نظارتی برای مبادلات ارزهای دیجیتال در حال تحول است و در مورد تعهدات قانونی و حفاظت از سرمایه کاربر در حساب‌های ترکیبی ابهاماتی وجود دارد.
- کاربران در صورت بروز مشکل با صرافی یا هرگونه اتفاق ناگوار نمی‌توانند دسترسی مستقیم به قانون و نهادهای نظارتی داشته باشند.
۶- عدم کنترل دارایی‌ها
- با توجه به سیاست‌های صرافی و اقدامات امنیتی برای حفاظت از وجوه کاربران در صرافی، کاربران هیچ کنترلی روی دارایی‌های خود ندارند.
- نگهداری سرمایه با استفاده از ذخیره‌سازی سرد مانند کیف پول‌های سرد به کاربران استقلال بیشتری برای مدیریت دارایی‌ها می‌دهد.
- از دست دادن کنترل مستقیم در تضاد با راه حل‌های دیگر مانند ذخیره‌سازی سرد است، که در آن کاربران استقلال بیشتری نسبت به دارایی‌های دیجیتال خود دارند.
راه حل‌های کارآمدتر در آینده برای نگهداری پول
همانطور که بازار ارزهای دیجیتال روز به روز تکامل پیدا می‌کند، ابتکارات مختلفی برای مقابله با چالش‌ها و خطرات مرتبط با شیوه نگهداری پول در صرافی‌های ارزهای دیجیتال نیز وارد میدان می‌شوند. در ادامه، چند راه حل تاثیرگذار در آینده را معرفی می‌کنیم.
۱- شبکه لایتنینگ برای معاملات بورس
کیتلین لانگ، کهنه‌کار وال استریت، پیشنهاد می‌کند که یک شبکه لایتنینگ برای معاملات اجرا شود زیرا می‌تواند روند تسویه حساب را بهتر کند. شبکه لایتنینگ تراکنش‌های خارج از زنجیره و متصل به بلاکچین بیت کوین را فعال می‌کند. با این رویکرد، تسویه حساب سریعتر و کارآمدتر پیش می‌رود و خطرات مرتبط با معاملات زنجیره‌ای در مبادلات ارزهای دیجیتال کاهش پیدا می‌کند.
۲- پیشرفت در فناوری‌های تسویه حساب
اگر حوزه تسویه حساب را با قراردادهای هوشمند و پروتکل‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) ترکیب کنیم، بدون شک شاهد افزایش سرعت و امنیت تراکنش‌ها خواهیم بود.
۳- معاملات فرابورس
پروژه‌هایی مانند OTCXN و LGO Markets به طور فعال روی راه حل‌های نوآورانه برای کاهش خطرات مربوط به طرف مقابل در معاملات خارج از صرافی (OTC) کار می‌کنند. پروژه‌های فرابورس رابط‌های منحصر به فرد را در بستر وب فراهم می‌کنند و سرمایه‌گذاران نهادی می‌توانند با OTC و متولیان از طریق کانال‌های امن ارتباط بگیرند. اگر چنین نوآوره‌هایی پا به عرصه ظهور بگذارند، ریسک‌های طرف مقابل به طور کامل در معاملات فرابورس حذف می‌شوند و کاربران می‌توانند معاملات را در مقیاس بزرگ با خیال راحت انجام دهند.
۴- به کارگیری اقدامات نظارتی
چهارچوب‌های نظارتی برای صرافی‌های ارزهای دیجیتال و معاملات OTC همچنان در حال تکامل هستند. اگر مقررات برای صرافی‌ها شفاف‌تر شوند کاربران می‌توانند در یک محیط با ثبات‌تر و مطمئن‌تری سرمایه‌گذاری کنند و اعتماد به بازار نیز افزایش پیدا می‌کند. از طرفی، اقدامات و استانداردهای نظارتی، سرمایه‌گذاران نهادی بیشتری را به سمت معاملات ارزهای دیجیتال می‌کشد و این بازار رشد قابل توجهی را تجربه می‌کند.
بهترین جایگزین صرافی‌ها؛ معاملات خارج از صرافی (OTC)
معاملات خارج از صرافی یک روش ترید جایگزین برای سرمایه‌گذاران نهادی و افراد درگیر در معاملات روزانه با حجم‌های زیاد پول هستند. معاملات فرابورس از رویکرد سنتی‌تری پیروی می‌کنند و ساز و کاری شبیه به بازار اوراق قرضه دارند، جایی که خریداران و فروشندگان با یکدیگر همسان هستند. پلتفرم‌های تخصصی مانند Circle یا Cumberland معاملات فرابورس را مدیریت می‌کنند.
ویژگی‌های اصلی معاملات فرابورس (OTC)
چند مورد از ویژگی‌های معاملات فرابورس عبارتند از:
۱- رویکرد شخصی
معاملات فرابورس فضای امنی را برای ارتباط مستقیم بین خریداران و فروشندگان فراهم می‌کند و این رویکرد کاملا با ماهیت غیرمتمرکز صرافی‌های ارزهای دیجیتال در تضاد است. این رویکرد شخصی و ماهیت بازار فرابورس به خریداران و فروشندگان این فرصت را می‌دهد تا با یکدیگر مذاکره کنند و برای معاملات بزرگ، روندهای سفارشی و سودمند را پیش بگیرند.
۲- نقدینگی بیشتر
معاملات فرابورس نسبت به صرافی‌های ارز دیجیتال نقدینگی بیشتری دارند. این قابلیت برای سرمایه‌گذاران نهادی کاملا مناسب است زیرا به دنبال انجام معاملات مهم و به دور از نوسانات قیمت در بازارهای گسترده هستند.
۳- زمان اجرا
معاملات فرابورس از نظر خدمات شخصی و نقدینگی یک سر و گردن از صرافی‌های ارزهای دیجیتال بالاتر هستند اما زمان اجرای طولانی‌تری دارند. در واقع، نهایی شدن مذاکرات به ویژه برای معاملات اساسی با مقادیر بالا کمی زمان‌بر است.
۴- خطرات نگهداری
معاملات خارج از صرافی بدون ریسک نیست و ریسک نگهداری دارایی یکی از مهم‌ترین خطرات معامله به این سبک است. هرچند، این خطرات نسبت به خطرات نگهداری پول در یک حساب مشترک درجه شدت کمتری دارد. در واقع، خریداران و فروشندگان باید در طول فرایند معاملات به پلتفرم اعتماد کنند و دارایی‌های خود را داخل پلتفرم قرار دهند.
۵- استانداردهای نظارتی
پلتفرم‌های معاملاتی فرابورس اغلب استانداردهای نظارتی خاصی دارند و شرکت‌کنندگان باید با تمام قوانین نظارتی حاکم بر این پلتفرم‌ها آگاه باشند.
چگونه از امنیت صرافی‌های ارزهای دیجیتال مطمئن شوید؟
هنگام انتخاب یک صرافی استاندارد و معتبر باید موارد مختلفی را بررسی کنید که تمام این موارد دست به دست هم می‌دهند و به شما کمک می‌کنند که یک انتخاب درست و اصولی داشته باشید. شما باید مشروعیت، امنیت و درجه اعتبار صرافی را زیر ذره‌بین قرار دهید. در ادامه چند نکته کلیدی برای انتخاب دقیق صرافی ارز دیجیتال را با یکدیگر بررسی می‌کنیم.
- رعایت مقررات: یک صرافی معتبر باید مجوزهای لازم برای فعالیت داشته باشد. در نتیجه، حتما تحقیقات لازم را انجام دهید و از افراد آگاه پرس و جو کنید.
- اقدامات امنیتی: حتما پروتکل‌های امنیتی صرافی از جمله روش‌های رمزگذاری، احراز هویت دو مرحله‌ای و ذخیره وجوه کاربر را بررسی کنید. یک صرافی امن باید تدابیر قوی برای محافظت در برابر هک و دسترسی غیرمجاز داشته باشد.
- نظرات و بازخورد کاربران: پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی، انجمن‌ها و وب‌سایت‌های مختلف اطلاعات کاملی درباره تجربیات سایر کاربران ارائه می‌دهند و به شما کمک می‌کنند که شهرت کلی صرافی را بسنجید.
- شفافیت و افشاگری: به دنبال شفافیت در عملیات، کارمزدها و شرایط خدمات صرافی باشید. صرافی‌های قانونی اطلاعات مهمی از جمله ساختار هزینه‌ها، سیاست‌های برداشت و خطرات احتمالی را در اختیار کاربران قرار می‌دهند.
- چارچوب قانونی: شرایط و ضوابط، سیاست‌های حفظ حریم خصوصی و هر بند مربوط به حقوق و مسئولیت‌های صرافی را ارزیابی کنید.
- ثبات اقتصادی: اطلاعات مربوط به سلامت مالی و ذخایر بورس باید شفاف و در دسترس کاربران باشد.
- پشتیبانی مشتری: پشتیبانی پاسخگو و مفید از مشتری برای رسیدگی به نگرانی‌های کاربران و حل سریع مسائل ضروری است.
- مقایسه ها و روش های جایگزین: ویژگیها، هزینه‌ها و خدمات ارائه شده توسط صرافی را با سایر جایگزین‌های معتبر مقایسه کنید.
برای انتخاب یک صرافی امن و همچنین برای بررسی ویژگی‌های مختلف صرافی‌های ارز دیجیتال می‌توانید از صفحه بررسی صرافی های ارز دیجیتال در ایران بروکر استفاده کنید.
اگر یک صرافی ارز دیجیتال مانند FTX سقوط کند، چه اتفاقی برای سرمایه شما می‌افتد؟
حتماً قبل از سرمایه‌گذاری و واریز پول به حساب صرافی با خودتان فکر کرده‌اید که اگر این صرافی مانند صرافی FTX سقوط کند، چه اتفاقی برای سرمایه من می‌افتد. صادقانه بگوییم سرنوشت پول شما و سرمایه‌گذاران نامشخص خواهد بود و تا حد زیادی به سیاست‌ها و شرایط خاص صرافی بستگی دارد. ارزهای دیجیتال برخلاف سپرده‌های بانکی سنتی هیچ بیمه دولتی ندارند و پول شما در این صرافی‌ها بیمه نیست.
البته، صرافی‌های ارزهای دیجیتال قوانین متفاوتی نسبت به این موضوع دارند و حتی برخی به صراحت بیان می‌کنند که وجوه مشتری در صورت بروز مشکل و ورشکستگی قابل بازیابی نیست. اقدامات SEC و تحولات نظارتی قصد دارند از سرمایه سرمایه‌گذاران محافظت کنند اما هنوز این تحولات نظارتی در مراحل اولیه خود قرار دارند. در نتیجه، قبل از باز کردن حساب در هر صرافی باید این حقیقت را بپذیرید که در صورت بروز مشکل وجه شما در معرض خطر قرار می‌گیرد.
سوالات متداول – صرافی ها پول شما را کجا نگه می دارند؟
چگونه تشخیص دهیم که یک صرافی ارز دیجیتال قانونی است؟
حتماً تاریخچه صرافی را بررسی کنید و مدت زمان فعالیت آن را ببینید. توصیه می‌کنیم نگاهی به گذشته یا اخبار مربوط به آن صرافی بیندازید تا در مورد هرگونه کلاهبرداری، نقض داده یا اتهامات جنایی مطلع شوید. بهتر است به سراغ صرافی‌هایی بروید که از اقدامات امنیتی سخگیرانه مانند احراز هویت دو مرحله‌ای و ذخیره‌سازی سرد استفاده می‌کنند.
آیا صرافی‌های ارزهای دیجیتال امن هستند؟
صرافی‌های استاندارد ارزهای دیجیتال در برابر هک و کلاهبرداری آسیب پذیر هستند اما هر کسی نمی‌تواند به وجوه دسترسی داشته باشد و اقدامات امنیتی در این صرافی‌ها سطح بالایی دارد. البته برخی از صرافی‌ها نسبت به صرافی‌های رقیب ویژگی‌های امنیتی بهتری برای کمک به حفظ امنیت وجوه و محافظت در برابر کلاهبرداری ارائه می‌دهند.
صرافی کریپتو چه تفاوتی با کیف پول کریپتو دارد؟
صرافی کریپتو یک بازار آنلاین است که در آن افراد می‌توانند ارزهای دیجیتال خود را خرید و فروش کنند اما کیف پول فضایی فراهم می‌کند که کاربران ارزهای دیجیتال خود را در آن نگهداری می کنند. این کیف پول‌ها با ارائه کلیدهای خصوصی امنیت وجوه کاربر را افزایش می‌دهند.
آیا برای معاملات در صرافی باید هزینه پرداخت کنم؟
بله. صرافی‌های ارزهای دیجیتال برای هر تراکنش کارمزد دریافت می‌کنند. این کارمزدها بر اساس اندازه سفارش، سطح فعالیت ترید کاربر، کارمزد تراکنش ثابت، یا اسپرد (تفاوت در نرخ ارز تعیین‌شده و آنچه که پرداخت می‌کنند) متغیر است.
