واحدهای پولی قدیمی | معرفی ۹ پول قدیمی رایج در جهان

هر کشور یا منطقه در جهان، واحد پولی خاص خود را دارد که معمولا از این واحدهای پولی به‌عنوان ابزار تبادل و اندازه‌گیری ارزش استفاده می‌شود. به‌عنوان مثال: دلار آمریکا، یورو منطقه یورو، روبل روسیه، پوند و غیره. برخی از واحدهای پولی، جایگاه مهم‌تری را در جهان دارند که در معاملات و تجارت بین‌المللی، تجارت نفت و سایر تراکنش‌های مهم جهانی، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

یکی از علایق و خواسته‌های همه افراد در سراسر جهان، پول است؛ به همین دلیل همیشه نیز پیگیر میزان ارزش و اعتبار پول‌های مختلف هستند. ما ایرانی‌ها هم از این قاعده مستثنی نیستیم؛ همیشه اخبار واحدهای پولی قدیمی و معتبر را چک می‌کنیم، ارزش آن‌ها را می‌سنجیم و بعد تصمیم به سرمایه‌گذاری و معامله در آن‌ها می‌گیریم.

در این مقاله از ایران بروکر همراه ما باشید که ۹ تا از واحدهای پولی قدیمی را همراه با تاریخچه، راز و رمزهای پشت آن‌ها بررسی کنیم تا میزان ارزش و اعتبار واحدهای پولی را بهتر درک کنید و بشناسید.

۱ـ پوند انگلیس

پوند انگلیس یکی از قدیمی‌ترین موارد از واحد‌های پولی قدیمی در جهان است و به نماد £ شناخته می‌شود. این واحد پولی در انگلستان و چندین قلمرو سابق بریتانیا استفاده می‌شود و تاریخچه طولانی‌تری نسبت به اکثر واحدهای پولی جهان دارد.

• پوند استرلینگ؛ واحد مرکزی پول انگلیس: واحد پایه پول انگلیس، پوند (کوتاه شده استرلینگ پوند) نام دارد و با نماد £ نشان داده می‌شود که از کلمه لاتین «libra» به‌معنای وزن گرفته شده و کوچک‌ترین واحد پوند، پنی است. پوند انگلیس، به‌عنوان یکی از چهار ارز اصلی جهان و به‌صورت GBP (مخفف شده British pound Pound sterling) معرفی می‌شود. پوند تقریبا در تمام معاملات جهانی جای دارد و بعد از دلار آمریکا، ین ژاپن و یورو، چهارمین ارز پرمعامله جهانی به‌شمار می‌آید.
• اسکناس‌های پوند؛ تاریخ و جزئیات: اولین اسکناس‌های پوند در سال ۱۶۹۴ چاپ و به‌صورت دست‌نوشته روی پول کاغذی ثبت شدند. از سال ۱۷۴۵ به بعد، اسکناس‌ها به اشکال مختلف در انواع دسته‌ها چاپ می‌شدند. امروزه، اسکناس‌های پوند، تصاویر ملکه الیزابت دوم را در پشت خود دارند.
• نام‌گذاری پوند: در طول تاریخ، پوند انگلیس با نام‌های مستعار مختلفی از جمله: tanner ،bob یا quid نیز شناخته می‌شد. نام پوند از یک سیستم اندازه‌گیری گرفته شده است که در گذشته برای محاسبه ارزش سکه‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت. در این سیستم، دویست و چهل سکه استرلینگ یک پوند وزن داشت. نام پوند از همان زمان باقی‌ماند و هنوز هم مورد استفاده قرار دارد.
• پوند انگلیس و ارتباط با تاریخ و فرهنگ: پوند انگلیس نه تنها واحد پولی است؛ بلکه نمایانگری از تاریخ و فرهنگ انگلستان نیز محسوب می‌شود. تصاویر سمبل‌های ملی بر روی اسکناس‌ها این ارتباط تاریخی و فرهنگی را به نمایش می‌گذارند و ارزش تاریخی و فرهنگی پوند انگلیس را نشان می‌دهند.

۲ـ روبل روسیه

روبل روسیه به‌عنوان واحد پول رسمی کشور روسیه است. این واحد پولی با گذشت زمان به‌عنوان دومین واحدهای پولی قدیمی در جهان شناخته می‌شود و تاریخچه طولانی و پرکاربردی دارد. روبل در قرن سیزدهم معرفی شد و از آن زمان در جریان اقتصاد روسیه قرار گرفت.

• کاربردها و اهمیت روبل روسیه: روبل روسیه یکی از ارزهای اصلی در معامله نفت و گاز طبیعی جهان است. پول روسیه در معاملات بین‌المللی از اهمیت چشم‌گیری برخوردار است و تاثیر زیادی بر بازار جهانی دارد. در سال ۱۹۹۸، روسیه روبل جدید را با ارزش هزار واحد روبل قدیمی معرفی کرد تا ارزش این واحد پولی بهبود یابد (سه صفر آخر روی اسکناس را حذف کرد).
• نماد و تصویر روبل: سکه‌ها و اسکناس‌های روبل روسیه، تصویر‌های مختلفی مانند: شکل دو سر عقاب بدون تاج، صلیب گلوبوس و عصا را نشان می‌دهند که نشان‌دهنده تاریخ و فرهنگ روسیه هستند.
• نکته جالب درباره روبل: یکی از مطالب جالب در مورد روبل روسیه این است که کنگره روسیه به‌عنوان یکی از اولین کشورهایی بود که روبل دیجیتال یا ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) را در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد. ارزش روبل معمولی با ارزش روبل دیجیتال یکسان است و حدود ۱۲ بانک، زیر نظر بانک مرکزی از روبل دیجیتال پشتیبانی می‌کند.
• تاکید بر اهمیت تاریخی: روبل روسیه نه تنها به‌عنوان واحد پولی بلکه به‌عنوان نمایانگری از تاریخ و فرهنگ روسیه نیز اهمیت دارد. تصاویر سمبل‌های ملی روی اسکناس‌ها این ارتباط تاریخی و فرهنگی را به نمایش می‌گذارند؛ مانند: هزاره روسیه، پل روسکی، پل کومنالنی روی رود ینی سئی و غیره.

۳- دینار صربستان

دینار صربستان یکی دیگر از واحدهای پولی قدیمی، پول رسمی کشور صربستان در شبه‌جزیره بالکان است. واحد پولی صربستان با نماد «RSD» و واحد فرعی (۱/۱۰۰) از سال ۱۲۱۴ به‌عنوان دینار قرون وسطایی در حال گردش بوده است.

• تاریخچه دینار صربستان: تاریخچه دینار صربستان به دوران سلطنت پادشاه استفان نمانجیچ در سال ۱۲۱۴ بازمی‌گردد. این واحد پول به‌عنوان دینار قرون وسطایی معروف بوده و در طول تاریخ تغییراتی را طی کرده است. اولین دینار مدرن، پس از فتح عثمانی در سال ۱۸۶۸ زمانی‌که شاهزاده میلوش اوبرنوویچ سکه‌های را ضرب کرد به وجود آمد.
• کاربرد و اهمیت دینار صربستان: در اسکناس‌های دینار صربستان به تصویر فرقه‌ها و اشخاص مهم تاریخی و آثار فرهنگی این کشور اشاره است. بانک ملی صربستان اسکناس‌های مختلفی با ارزش‌های ۱۰، ۲۰، ۵۰، ۱۰۰، ۲۰۰، ۵۰۰، هزار، ۲ هزار و ۵ هزار دیناری را تولید می‌کند. برخی از این اسکناس‌ها کمیاب و مورد توجه ارزهای جهانی هستند.
• نکته جالب درباره دینار صربستان: در سال ۲۰۰۳، وقتی صربستان به اتحادیه دولتی صربستان و مونته‌نگرو تبدیل شد، دینار صربستان به‌عنوان واحد پول رسمی این کشور تصویب شد اما مونته‌نگرو در عوض یورو را به‌عنوان واحد پول رسمی خود پذیرفت؛ درواقع مونته‌نگرو به‌عنوان واحد پولی خود از دینار استفاده نکرد. ارزش یک دلار آمریکا به‌طور متوسط حدود ۱۲۰ دینار صربستان است.
• تاکید بر اهمیت تاریخی: تصاویر فرقه‌ها و شخصیت‌های مهم تاریخی مانند: پتار دوم پتروویچ نیگوش (شاهزاده، فیلسوف و شاعر)، میلوتین میلانکویچ (ریاضی‌دان، فضانورد و فیزیکدان) و غیره روی اسکناس‌ها ارتباط تاریخی و فرهنگی صربستان را به نمایش می‌گذارند.

۴- دلار آمریکا

دلار آمریکا، واحد پول رسمی ایالات متحده آمریکا، با نماد «$» و واحد‌های فرعی سکه (۱/۱۰)، سنت (۱/۱۰۰) از ۱۷۹۲ میلادی استفاده می‌شود. این واحد پولی نقش بسزایی را در اقتصاد جهانی دارد و در کشورهایی مانند: کامبوج، اکوادور، السالوادور، پاناما، زیمبابوه، پورتوریکو، و سومالی نیز به‌عنوان واحد پول رسمی شناخته شده است.

• تاریخچه تاسیس دلار آمریکا: تاریخچه دلار آمریکا به سال ۱۷۹۲ بازمی‌گردد که کنگره ایالات متحده، قانون ضرب سکه را تصویب کرد؛ دلار را به‌عنوان واحد پول جدید به‌جای پول‌های قاره‌ای و پوند استرلینگ معرفی کرد. قانون ضرب سکه، دلار را بر اساس دلار نقره‌ای اسپانیا ارزش‌گذاری کرد و از آن زمان دلارهای سبز نیز بر همین اساس ارزش‌گذاری می‌شوند.
• اهمیت و کاربرد دلار آمریکا: دلار آمریکا به‌عنوان یکی از واحدهای پولی قدیمی، امروزه جایگاه مهم و اساسی را در تجارت جهانی دارد. ایالات متحده آمریکا تنها در سال ۲۰۲۱ بیش از ۲.۱۰ تریلیون دلار را در گردش داشته است. نماد ۱۳ برگ و ۱۳ راه به‌عنوان نمایان‌گری از ۱۳ مستعمره ایالات متحده به دلار افزوده شده است.
• نکته جالب درباره دلار آمریکا: یکی از باارزش‌ترین اسکناس‌های امریکا و حتی جهان، اسکناس ده هزار دلاری است. این اسکناس‌ها نادر و کمیاب هستند و اغلب در موزه‌ها به نمایش درآمده‌اند. علاوه‌براین، تا به‌حال تصویر زنی روی اسکناس‌های دلار نشان داده نشده به‌جز، مارتا واشنگتن، بانوی اول سابق ایالات متحده بوده است.

۵ـ گورد هائیتی

پنجمین مورد از واحدهای پولی قدیمی، گورد هائیتی واحد پول رسمی جمهوری هائیتی است. این واحد پولی با نماد «G» شناخته می‌شود و دارای واحد فرعی پنی (۵/۱۰۰) و سنت (۱/۱۰۰) است. اصطلاح گورد یا گود از کلمه فرانسوی گُرْد «gourde» به‌معنای «تکه‌های هشت سنگ» گرفته شده است.

• تاریخچه و تاسیس گورد: گورد هائیتی به‌عنوان واحد پولی رسمی در سال ۱۸۱۳ معرفی شد و پول استعماری فرانسه را جایگزین کرد. سکه‌های اولیه از نقره ساخته شدند.
• تجدید ارزیابی گورد هائیتی: در طول تاریخ، گورد هائیتی چندین بار تجدید ارزیابی شده است. اولین‌بار در سال ۱۸۷۰ با معرفی سکه‌های جدید به نام‌های G۱۰ و G۲۵ و دومین‌بار هم در همان سال، یعنی زمانی‌که گورد به‌منظور تسهیل ارزیابی به فرانک فرانسه مرتبط شد، تغییر کرد. اسکناس‌های گورد هائیتی شامل: ارزش‌های مختلفی از ۱۰، ۲۵، ۵۰، ۱۰۰، ۲۵۰، ۵۰۰ و هزار جی هستند.
• نکته جالب: جمهوری هائیتی در میان فقیرترین کشورهای منطقه آمریکا قرار دارد و با چالش‌هایی نظیر تورم و نرخ ارز گورد روبرو است. با این حال، هائیتی یک کشور با مناظر کوهستانی خیره‌کننده در منطقه دریای کارائیب است و به‌عنوان اولین جمهوری سیاه‌پوستان پس از استقلال در سال ۱۸۰۴ تاسیس شد. مناظر طبیعی جذاب و تاریخ مهم آن از زمان مصر باستان و ذکر شگفتی این کشور در کتاب سینوهه پزشک فرعون مصر، همچنان گردشگران را به سمت این کشور جذب می‌کند.

۶ـ پوند جزایر فالکلند

واحد پول رسمی جزایر فالکلند که در اقیانوس اطلس جنوبی واقع شده و به‌عنوان یک بخش از قلمرو فرامرزی بریتانیا شناخته می‌شود، پوند جزایر فالکلند است. تاریخ تاسیس این واحد پولی به سال ۱۸۳۳ باز می‌گردد و جزو واحدهای پولی قدیمی به‌شمار می‌اید؛ به این معنا که تقریبا ۱۹۰ سال پیش این واحد پولی کاربرد داشته است و تا الان به‌عنوان واحد پولی اصلی در جزایر فالکلند استفاده می‌شود.

• تاثیر بریتانیا: تاریخ جزایر فالکلند نشان‌دهنده تاثیر بریتانیا بر این منطقه است. پس از تاسیس پوند جزایر فالکلند، بریتانیا دوباره تاکید کرد که روی حاکمیت و مسائل اقتصادی جزایر فالکلند نقش داشته است.
• ویژگی‌ها و ارزش‌ها: پوند جزایر فالکلند در انواع مختلفی از سکه‌ها و اسکناس‌ها عرضه می‌شود. اسکناس‌های ۵، ۱۰، ۲۰ و ۵۰ پوندی با تصویر ملکه الیزابت دوم، نقشه‌ی یک جزیره کوچک و نماد فالکلند (سپر هرالدیک و قوچ روی علف‌های نازک) در آن‌ها گنجانده شده‌اند. همچنین، نشان یک کشتی بادبانی با خطوط آبی و سفید نیز در آن‌ها وجود دارد.
• نکته جالب: جزایر فالکلند با بیش از ۵۰۰ هزار جفت پرورش‌دهنده پنگوئن معروف و همچنین دارای یکی از متنوع‌ترین حیات وحش‌های دنیا شناخته شده است. این جزایر کوچک از ۷۴۰ جزیره نزدیک به قطب جنوب تشکیل شده و از نظر مالی در اکثر جنبه‌های خود مستقل هستند، اما خدمات دفاعی آن‌ها را بریتانیا فراهم می‌کند. این تنوع در طبیعت و حیات وحش از ویژگی‌های جزایر فالکلند به شمار می‌رود که این جزایر را به یک مقصد گردشگری و علمی جذاب تبدیل می‌کند.

۷ـ پزو دومینیکن

پزو دومینیکن، واحد پول رسمی جمهوری دومینیکن، پولی با تاریخچه غنی است که در طول سالیان زیاد در این کشور استفاده شده است. از سال ۲۰۱۱ به بعد، پزو دومینیکن به‌عنوان واحد پولی اصلی در این کشور و جزو واحدهای پولی قدیمی شناخته می‌شود؛ چراکه تاسیس آن به سال ۱۸۴۴ ، زمانی‌که جمهوری دومینیکن استقلال خود را از هائیتی جشن گرفت، بازمی‌گردد.

• استفاده از پزو: پزو دومینیکن به‌عنوان واحد پولی اصلی برای تمام معاملات مالی و اقتصادی در جمهوری دومینیکن به‌کار می‌رود. همچنین باید ذکر کرد که دلار ایالات متحده نیز به‌صورت رسمی برای معاملات پولی در این کشور مورد قبول قرار گرفته است.
• ارزش‌های پزو: پزو دومینیکن در انواع ارزش‌ها و اسکانس‌های مختلف عرضه می‌شود که شامل: اسکانس‌های ۱، ۵، ۱۰، ۲۵، ۵۰، ۱۰۰، ۲۰۰، ۵۰۰، هزار و ۲ هزار پزویی است. از جمله ویژگی‌های جالب پزو به‌عنوان واحدهای پولی قدیمی می‌توان به وجود تصویر زنان در برخی از اسکناس‌ها اشاره کرد؛ به‌عنوان مثال، اسکناس ۲۰۰ پزو به تصویر ۴ خواهر که به نام‌های پاتریا، مینروا، ماریا ترزا و دده میرابال شناخته می‌شوند، اختصاص دارد. ۴ نفر نام‌برده شده، برای مخالفت با تروخیو، دیکتاتوری که از ۱۹۳۰ تا ۱۹۶۱ در جمهوری دومینیکن حکومت کرد، به مقاومت پیوستند.
• پزوِ تاریخ و فرهنگ: پزو دومینیکن از تاریخ و فرهنگ جذاب کشور خود الهام می‌گیرد.ِبه‌عنوان مثال، اسکناس هزار دلاری تصویر ساختمان آلکازار د کلون را نشان می‌دهد که اولین کاخ اسپانیایی ساخته‌شده بود. همچنین، اسکناس ۵۰ پزو تصویر قدیمی‌ترین کلیسای جامع در قاره آمریکا را به تصویر می‌کشد.

۸- ین ژاپن

اگر به ارزهای بین‌المللی علاقه‌مند باشید، حتما با «ین ژاپن» آشنا هستید. ین، واحد پول رسمی ژاپن که با نماد ¥ معرفی می‌شود، یکی از ارزهای پرمعامله و معروف جهان است. این واحد پولی در بازارهای مالی جهانی، بسیار تاثیرگذار است.

• تاریخچه و اهمیت: تاریخ ین ژاپن به سال ۱۸۷۱ (زمانی‌که قانون ارز جدید در ژاپن تصویب شد)، بازمی‌گردد و ین به‌عنوان واحد پول رسمی ژاپن معرفی شد. از آن زمان ین به‌عنوان نمادی از اقتصاد ژاپن با ثبات و پایداری خود به‌عنوان یکی از ارزهای پرمعامله در دنیا شناخته شده است.
• ویژگی‌ها و ارزش: یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد ین ژاپن، استفاده از اسکناس‌هایی با ارزش‌های متفاوت است. اسکناس‌های هزار، ۵ هزار و ۱۰ هزاری ین به ترتیب تصویر شخصیت‌های تاریخی و مهم ژاپن را در خود جای داده‌اند و بخش مهمی از تاریخ و فرهنگ این کشور را نمایان می‌کنند.
• اهمیت در تاریخ: ین ژاپن که یکی از واحدهای پولی قدیمی در طول تاریخ است در شرایط مختلفی از جمله دوران جنگ جهانی دوم و بحران نفتی سال ۱۹۷۳، با افت ارزش مواجه شده است. به همین دلیل، دولت ژاپن به‌منظور حفظ استحکام اقتصادی خود از نرخ «شناور کنترل شده» بهره می‌برد. نرخ شناور کنترل شده به معنای خرید و فروش ین در محدوده‌های خاصی است تا ارزش ین را ثابت نگه‌دارد.
• نکته جالب: نام ین به‌معنای «شی گرد» ترجمه می‌شود، که به دلیل شکل گرد سکه‌های ژاپنی به‌وجود آمده است. اسکناس‌های ین به‌وفور در جوامع بین‌المللی پیدا می‌شوند. آن‌ها از هولوگرام‌ها، واترمارک‌ها و جوهر مخصوصی برخوردارند که جلوی تقلب و جعل را می‌گیرند و این امر تقلب در مورد این پول را بسیار دشوار می‌کند.

۹- پاتاکا ماکائو

پاتاکا ماکائو یکی از واحدهای پولی قدیمی است که به دلیل تاریخ و ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.

• تاریخچه: پاتاکا ماکائو به‌عنوان واحد پول رسمی در منطقه اداری ویژه جمهوری خلق چین، یعنی ماکائو (MSAR)، شناخته می‌شود. این واحد پولی با نماد MOP شناخته شده است و دارای واحد فرعی است که یک دهم از پاتاکا را نشان می‌دهد.
  • در سال ۱۸۹۴، پاتاکا ماکائو به‌عنوان واحد پولی جایگزین دلار نقره‌ای اسپانیایی آمریکایی شد. این تغییر، به‌دنبال پایان مستعمره پرتغال در ماکائو بود که از سال ۱۵۵۷ تا سال ۱۹۹۹ ادامه داشت.
• ویژگی‌ها: پاتاکا ماکائو به‌صورت اسکناس‌ و توسط دو بانک تجاری با نام‌های Banco Nacional Ultramarino و Bank of China ساخته می‌شوند. این اسکناس‌ها به زبان‌های پرتغالی و چینی در ارقام ۱۰، ۲۰، ۵۰، ۱۰۰، ۵۰۰ و هزار دلاری به چاپ می‌رسند. ارزش پاتاکا ماکائو به‌عنوان یکی از واحدهای پولی قدیمی با ارزش دلار هنگ کنگ برابر و برای تجارت و معاملات در این منطقه بسیار مهم است.
• اطلاعات تکمیلی: ماکائو یک منطقه اداری با ترکیبی از فرهنگ چین و پرتغال است. این منطقه از جاذبه‌های گردشگری فراوانی برخوردار است، از جمله بلندترین پرش بانجی از برج ماکائو، نمایش‌خانه آب رقصان، بزرگترین پل دریایی جهان و مکان‌های دیگر که مسافران و گردشگران را جذب می‌کنند.

آنچه در نوشته «واحدهای پولی قدیمی و تاریخچه و اهمیت آن‌ها در سطح جهان» خواندیم:

در این نوشته، ۹ تا از واحدهای پولی قدیمی را با تاریخچه آن‌ها و اهمیت‌هایی که در سطح جهان داشته‌اند، بررسی کردیم. یکی از نخستین واحدهای پولی قدیمی معرفی شده، پوند انگلیس است که در حال حاضر جایگاه ویژه‌ای را در معاملات بین‌المللی دارد. پوند تقریبا در تمام معاملات جهانی جای دارد و بعد از دلار آمریکا، ین ژاپن و یورو، چهارمین ارز پرمعامله جهانی به‌شمار می‌آید. در کنار پوند انگلیس، دلار آمریکا قرار دارد که به‌عنوان واحد پولی رسمی ایالات متحده و یکی از اصلی‌ترین ارزهای معاملاتی جهان شناخته می‌شود.

هر یک از این واحدهای پولی قدیمی، ارتباط خاصی با تاریخ و فرهنگ کشورهای مرتبط با خود دارند. واحدهای پولی علاوه بر ویژگی‌های اقتصادی و تجاری، تاریخچه و فرهنگ‌های متنوعی را به‌همراه دارند که از اهمیت متمایزی برخوردارند؛ درنتیجه باید به آن‌ها نگاهی دقیق‌تر داشته باشیم تا بتوانیم ارزش آن‌ها را در سطح بین‌المللی و برای مردم مرتبط با آن‌ها درک کنیم.

سوالات متداول «واحدهای پولی قدیمی و تاریخچه و اهمیت آن‌ها در سطح جهان»